“It’s not easy.” en “We are suffering.” zijn veel voorkomende statements in de Ghanese vocabulaire, maar als ze zeggen dat lopen naar de farm ver is, dan bedoelen ze ook dat het ver is. Dus als we savonds terug komen van farm ben ik al lang te moe om me ergens zorgen over te maken. Gewillig stap ik bij mr Mensha acher op de motor om ergens pito te gaan drinken, en het valt me ook niet op dat Emillio deze keer niet mee gaat. Ik heb mijn kalebas pito nog amper op of we gaan al weer. Jeetje jeetje denk ik, waar is de never rush in live spirit gebleven?
Ik had me er de afgelopen dagen net over verbaasd dat ik deze mensen die ik helemaal niet ken zomaar zo volledig vertrouw. Dat ik met ze mee ga naar de farm en altijd zonder enige twijvel bij ze achter op de motor stap. Dat ik niet alleen hun intenties vertouw, maar ook hun kunnen.
En dan, midden in de bosjes tussen het ene huis en het andere huis stoppen we. “Maddam, let me talk to you small” zecht hij. Aha, denk ik, nu valt alles op zijn plek. Hij wil natuurlijk een solar lamp, of dat ik tinn roof sheets voor de kerk koop, of de school voor zijn zoon betaal... Dus ik maak mijn borst nat.
“Aha, no problem, about what?”
“Tonicht I’m feeling you.”
Voor 2 seconden word het volledig stil in mijn wereld. Mijn aderen vullen zich met een mix van adrenaline en plaats vervangende schaamte. En dan angst. En dan medelijden, en afschuw. Hoorde ik dat goed? Zei hij dat echt? Zijn gebrekkinge engels? Maar ik denk dat ik heel goed weet wat dat betekend. Het komt in me op dat ik ook moet reageeren. Proffessioneel. Ik moet proffessioneel reageeren. Misschien heb ik het niet goed gehoord.
“You say what?”
“I mean, tonight, I’m coming to your house.”
“To do what?” Ik houd me nog steeds van de domme, in de hoop dat dit allemaal heel normale Ghanese beeldspraak ik voor iets heel onschuldigs.
“I mean, this.” En hij wijst naar mijn kruis. Ik denk dat ik me niet ongemakkelijker had kunnen voelen, zo wijdbeens achter op de motor.
“No, I don’t think so. It’s not necessary.” Andwoord ik heel poeetiesch, maar volledig misplaatst in lijn met de word grappen die we in Damongo, of all places maakten. Automatisme, in gevallen van nood, denk ik.
“I think you have a wife, mr Mensha. You are married. That’s important. It’s no jokes mr Mensha…”
“Yes yes, I have a wife.” En dan rijden we verder. Stom verbaast zit ik achter op de motor. Echt stom stom stom verbaasd. “Je gaat dus als een soort antropoloog naar het dorp”, had father Damian gezegd. Eeh, ja. Dat krijgt nu een heel ander perspectief. Wat moet ik hier nu weer van denken. Ziellig ook. Sara. Laat zomaar een andere vrouw toe in haar huis, en nu verdraai ik mijn gezicht op deze manier. Maar hee, hallo, ik heb daar ook geen aandeel in gehad, dat het nu zo opeens loopt.
Arme stumper ook. Wat dacht hij wel niet. En wat denkt hij nu wel niet. Deze blanke dame, zomaar geprobeerd het bed in te praten. Hier gebracht door de Katholieke vaderes notabene. Met wie zij zo’n vrije interactie heeft. O god. Het gebed voor het slapen gaan duurde ineens twee keer zo lang. And forgive us our trespasses. Jajaja. Jammer dat ik geen Dagatie spreek.
Als ik het een aantal dagen later met father Francis evalueer kan hij het allemaal wel een beetje voor mij in perspectief plaatsen.
“Did you ask him if he wanted to marry you? You see, they might be Christians, but they are also still Africans.” De ene na de andere man trouwt hier meerdere vrouwen, en het is hier verre van vanzelfsprekend dat al je broertjes en zusjes de zelfde vader en moeder hebben. Sterker nog, Sara zou zelfs haar jongere zusje kunnen brengen. Aangezien zij zwanger is, en hij nu niet meer van haar jeugdigheid kan genieten. Aha.
“You see, he would be the hero of the village if he managed to pregnate you. They just see you, this young lady not married jet... He just also tried his chances. It’s not that they are bad. It’s just their culture. Monogamy is not necessarily a value for them, surely not above having children.”
Ja ja ja. Ik kijk alleen, en oordeel niet. Waarden en normen zijn niet universeel, en goed en kwaad niet absoluut. Ik kijk nu heel anders naar de dingen. Ik hoop dat jullie dat ook kunnen zien.